Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, obowiązek podatkowy od całej nieruchomości ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach.

Wójt Gminy opodatkowując wszystkich współwłaścicieli zobowiązany jest wydać jedną decyzję dotyczącą całej nieruchomości. Niestety nie istnieje możliwość wydania kilku decyzji – odrębnie dla każdego ze współwłaścicieli.

Oznacza to, że w przypadku nieruchomości pozostającej we współwłasności, wszyscy współwłaściciele powinni być adresatami jednej decyzji, w której wysokość podatku określa w ogólnej (łącznej) kwocie, gdyż organ podatkowy nie jest upoważniony do wyszczególnienia zobowiązania (wysokości podatku) między współwłaścicieli wg udziałów.

Jednoznaczne brzmienie ww. przepisu nie pozwala ustalić obowiązku podatkowego odrębnie w stosunku do każdego ze współwłaścicieli, proporcjonalnie do posiadanych udziałów w nieruchomości, jak również pomijać któregokolwiek ze współwłaścicieli.

Odrębne decyzje ustalające wymiar podatku od nieruchomości stosownie do wielkości przypadającego udziału w nieruchomości wspólnej, wydawane są jedynie w tych przypadkach, w których wyodrębniono własność lokali.

W myśl art. 92 Ordynacji podatkowej, jeżeli zgodnie z ustawami podatkowymi podatnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, a zobowiązania te powstają w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej (a tego rodzaju podatkiem jest podatek od nieruchomości) odpowiedzialnymi solidarnie są podatnicy, którym doręczono decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego. Wobec czego, z momentem doręczenia decyzji, współwłaściciele stają się solidarnie odpowiedzialni.

Ustanowienie solidarnego obowiązku zapłaty podatku oznacza, że każdy ze współwłaścicieli jest obowiązany do uiszczenia całej kwoty należności podatkowej, a zapłata dokonana przez jednego, bądź kilku ze współwłaścicieli zwalnia pozostałych z obowiązku zapłaty. Innymi słowy wszyscy podatnicy są zobowiązaniu do takiego działania, by należność podatkowa wynikająca z ostatecznej decyzji została zapłacona w całości; przy czym  zapłaty może dokonać jeden z podatników w całości albo kilku w dowolnie wybranych wysokościach. Charakter odpowiedzialności jest w danym przypadku uzależniony od stosunków wewnętrznych między współwłaścicielami, sposobu korzystania z nieruchomości oraz wielkości przypadających współwłaścicielom udziałów.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 91 Ordynacji podatkowej do odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Kodeks cywilny ukształtował odpowiedzialność solidarną dłużników w ten sposób, że zagwarantował wierzycielowi (w tym wypadku Wójtowi Gminy) możliwość żądania całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników następuje zwolnienie pozostałych, przy czym aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani (art. 366 k.c.).

W sytuacji, gdy jeden ze współwłaścicieli (dłużników zobowiązanych solidarnie) zapłaci całość zobowiązania, może on na gruncie prawa cywilnego dochodzić od pozostałych współwłaścicieli (współdłużników) zwrotu części świadczenia.

W praktyce współwłaściciele nieruchomości gruntowych, a przede wszystkim  gruntów zajętych pod drogi wewnętrzne płacą  (każdy z  podatników) w całości wysokość podatku  wynikającą z decyzji wymiarowej  co powoduje, że  powstają nadpłaty na danych  kontach podatkowych.

Przykład właściwych płatności w przypadku współwłasności:

Na przykład: nieruchomość stanowi współwłasność 3 osób, wg następujących udziałów:

1. Współwłaściciel  1/6   
2. Współwłaściciel  2/6   
3. Współwłaściciel  3/6   

Zakłada się, że wymiar podatku na 2024 rok został ustalony na kwotę 120,00 zł, płatny w 4 ratach:

• 15 marzec - 30 zł
• 15 maj - 30 zł
• 15 wrzesień - 30 zł  
• 15 listopad - 30 zł

Decyzja na tę kwotę zostaje doręczona do wszystkich współwłaścicieli, bez wyszczególnienia płatności na każdego współwłaściciela.  

Wtedy roczna płatność wg udziałów na poszczególnych współwłaścicieli może wynosić:

• Współwłaściciel - 1/6 - 20 zł
• Współwłaściciel - 2/6 - 40 zł
• Współwłaściciel - 3/6 - 60 zł 

Należy pamiętać, że ww. podatek może być zapłacony w czterech ratach i wtedy płatności mogą wynosić:

Terminowe płatności w ww. wysokościach i terminach spowodują to, że podatek zostanie zapłacony a na koncie podatkowym nie powstanie nadpłata, ani zaległość podatkowa.

Należy pamiętać, że zobowiązanie solidarne oznacza, że  jeżeli powstanie zaległość podatkowa to wtedy Wójt – jako organ podatkowy – może  wystawić upomnienie i tytuł wykonawczy na każdego ze współwłaścicieli, na całą kwotę zaległości, pomimo tego, że np. dwóch współwłaścicieli dokonało wpłaty w części. 

Wtedy każdy ze współwłaścicieli jest obowiązany do uiszczenia całej kwoty zaległości podatkowej, a zapłata dokonana przez jednego bądź kilku ze współwłaścicieli zwalnia pozostałych z obowiązku zapłaty.

Oczywiście innym sposobem zapłaty podatku jest wpłata podatku przez tylko jednego ze współwłaścicieli w pełnej wysokości.

powrót