Odpady to substancje lub przedmioty, których pozbywamy się, zamierzamy się pozbyć lub do których pozbycia jesteśmy obowiązani.

Hierarchia postępowania z odpadami pozwala zmniejszyć obciążenie środowiska naturalnego oraz optymalnie wykorzystać cenne surowce zawarte w odpadach.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach wprowadza następującą hierarchię sposobów postępowania z odpadami:

1. zapobieganie powstawaniu odpadów
2. przygotowywanie do ponownego użycia
3. recykling
4. inne procesy odzysku
5. unieszkodliwianie

Odpady, których powstaniu nie udało się zapobiec, należy w pierwszej kolejności poddać odzyskowi przygotowując do ponownego użycia lub do recyklingu, a jeżeli to nie jest możliwe należy poddać innym procesom odzysku.

1) Zapobieganie powstawaniu odpadów – zmniejszanie ilości odpadów przez ponowne ich użycie lub wydłużenie okresu dalszego używania produktu.

→ segreguj odpady

→ zagospodaruj odpady kuchenne i ogrodowe (np. w przydomowych kompostownikach)

→ unikaj torebek „jednorazowych” – używaj toreb wielokrotnego użytku, unikaj „jednorazowych” kubków, talerzy, sztućców i ręczników

→ kupuj produkty, które nie posiadają zbędnych opakowań, wybieraj jedno duże zamiast kilku małych

→ kupuj produkty wysokiej jakości

→ kupuj baterie nadające się do ładowania (tzw. akumulatorki) zamiast baterii jednorazowych

→ rób przemyślane zakupy – kupuj tylko to, czego potrzebujesz, nie marnuj żywności

→ racjonalnie korzystaj z papieru – drukuj po obu stronach kartki

→ nadaj drugie życie starym przedmiotom (np. z ubrań można zrobić zabawki dla dzieci)

2) Przygotowanie do ponownego użycia – to odzysk polegający na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach którego produkty lub części produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, aby mogły być ponownie wykorzystywane.

→ wiele rzeczy obecnych w domu, zamiast wyrzucać, można powtórnie użyć, np. wykorzystując szklane butelki, słoiki przy robieniu przetworów

→ kupuj produkty w opakowaniach wielokrotnego użytku (np. butelki zwrotne)

→ nie wyrzucaj zepsutych przedmiotów lub urządzeń, spróbuj je naprawić lub oddaj do naprawy

→ sprzedaj, wymień lub oddaj zużytą odzież, obuwie, używany sprzęt, meble, itd.

→ korzystaj z wypożyczalni różnego rodzaju przedmiotów, sprzętów, itp.

3) Recykling – to odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach.

4) Inne procesy odzysku – wszystkie działania, których wynikiem jest użyteczne zastosowanie odpadów zamiast innych materiałów, które zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji.

5) Unieszkodliwianie – to proces niebędący odzyskiem; to przetwarzanie odpadów, których nie można było poddać recyklingowi lub innemu procesowi odzysku.

Zasada bliskości – odpady w pierwszej kolejności poddaje się przetwarzaniu w miejscu ich powstania, a jeżeli nie jest to możliwe, to powinny zostać przekazane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać przetworzone.

Niesegregowane lub nieodpowiednio zagospodarowane odpady, nieodwracalnie degradują środowisko i mogą przyczyniać się do powstawania chorób o podłożu nowotworowym zarówno u ludzi, zwierząt jak i roślin. Pamiętaj, że odpadów niebezpiecznych nie można spalać, zakopywać, wyrzucać do lasu, wylewać do kanalizacji i gruntu.